کد مطلب:41187 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

حكم وجوب حجاب در چه سالي و طبق كدام آيات مي باشد؟

راي پاسخ به نكاتي اشاره مي كنيم: 1- به نظر مي رسد حكم ايجاب حجاب در سال ششم هجرت تشريع گرديد. شاهد بر آن، آيات سوره نور است كه داستان معروف افك در آن آمده است. در همين زمان بود كه منافقين و اراذل و اوباش در صدد برآمدند با ايجاد شايعه درباره زنان پيامبر(ص) و با درست كردن مزاحمت هاي راهي براي زنان آزاده به بهانه كنيز انگاشتن آنها قلوب پيامبر و مسلمانان را جريحه دار بكنند. به دنبال اين اوضاع و شرايط بود كه خداوند آيات مربوط به پوشش را براي بازگويي به امت نازل فرمود. 2- آيات مربوط به حجاب در دو سوره از قرآن (نور و احزاب) آمده است. سوره نور، آيه 30 و 31 كيفيت پوشش را بيان مي كند. ابتدا مي فرمايد: بگو (اي پيامبر) براي مؤمنين و مؤمنات كه نگاه هايشان را كوتاه كنند يعني هنگام نگاه به يكديگر به صورت خيره به هم نگاه نكنند. از نگاه به گونه وراندازي و استقلالي پرهيز كنند. آنگاه به زنان مومن خطاب كرده و مي فرمايد: {A{/Bوَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلي جُيُوبِهِنَ {w18-22w}{I24:31I}/}A}؛ {Mمي بايد روسري خود را بر روي سينه و گريبان خويش قرار دهندM}»، {V(احزاب، آيه 59)V}. هم به اين مطلب اشاره دارد. در اين آيه چنين آمده است: اي پيغمبر... به زنان مؤمن بگو كه جلباب هاي (روسري) خويش را به خود نزديك سازند. روشن است كه وقتي به زن بگويند روسري ات را به خود نزديك كن مقصود اين است آن را رها نكن، آن را جمع و جور كن و خود را با آن بپوشان. اطلاعات بيشتر درباره كيفيت خاص پوشش را از همان آيه 31 سوره نور كه گذشت بهتر مي توان استنباط كرد. 3- صاحب كشاف، وضع زنان را در پيش از نزول آيات حجاب چنين شرح مي دهد: زنان، گريبان هايشان گشاد و باز بود، گردن و سينه و اطراف سينه هاشان ديده مي شد و داخل روسري ها را معمولاً از پشت سر برمي گرداندند (همان طور كه الان بين مردان عرب متداول است) و قهراً قسمت هاي گردن و بناگوش و سينه ديده مي شد، {V(كشاف، ج 3، ص 231)V}. اما درباره حضور زنان در اجتماع، بايد خاطر نشان كنيم كه زنان قبل از نزول اين آيات چنان نبوده است كه مثل مردان با سر باز در معرض اجتماع رفت و آمد بكنند، بنابراين آنچه در جامعه رواج داشت و قرآن به مبارزه با آن برخاست، پديده بدحجابي بود، نه بي حجابي. 4- چنان كه گذشت، افراد هوس باز و اراذل با ايجاد مزاحمت ها باعث دلتنگي زنان مدينه مي شدند. روشن است كه با آمدن حكم حجاب و دستور مجازات اين گونه افراد به طور طبيعي حضور زنان راحت تر و چشمگيرتر انجام مي شد. خداوند درباره مجازات مي فرمايد: «اگر اينها دست از عمل زشت خود برندارند، تو را فرمان مي دهيم كه به آنها حمله بري كه ديگر جز اندكي در پناه تو نخواهند بود»، {V(احزاب، آيه 60)V} بنابراين مي توان گفت تشريع حكم حجاب و به دنبال آن ايجاد امنيت براي زنان، حضور زنان را در جامعه آن روزگار تقويت نمود. 5- اين كه اقامه نماز و حضور زنان در مسجد چگونه انجام مي گرفت؟ پاسخش اين است كه وضع زنان در انجام اين گونه امور به طور حتم با پوشش همراه بود، گرچه نحوه آن با آمدن آيات فوق تغيير كرد و صورت جديدتر و كامل تري به خود گرفت. ازاين رو نمي توان گفت كه زنان قبل از نزول آيات فوق با هيچ پوششي نماز مي خواندند و يا در اماكن مقدس و معنوي با همان وضع و شرايطي كه در داخل خانه حاضر مي شدند حضور يافته و به سخنان پيامبر(ص) در كنار مردان در مساجد گوش فرا مي دادند. ذكر اين نكته خالي از فايده نيست كه حجاب در دين هاي قبلي تشريع شده بود گرچه با كيفيتي خاص و انسان هاي مسلمان و موحد از همان اوايل بعثت مانند: علي(ع) و خديجه و... با پوشش لازم و مناسب نماز به پا داشته و در محافل عمومي حاضر مي شدند. براي آگاهي بيشتر ر.ك: 1- تفسير الميزان، ج 15، ص 127 به بعد 2- كشاف، ج 3، ص 227 3- مسأله حجاب،مرتضي مطهري 4- حجاب در اديان،محمدي آشناني